1. Khái niệm
Theo Điều 1 Luật Công đoàn 2012, công đoàn là tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện. Công đoàn là thành viên trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
2. Vai trò của Công đoàn trong Doanh nghiệp
- Đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và những người lao động khác, phối hợp với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
- Tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế – xã hội, cũng như thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp.
- Tuyên truyền, vận động người lao động nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, tuân thủ pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
3. Quy định của pháp luật về việc thành lập công đoàn
Theo quy định pháp luật, việc thành lập công đoàn hoàn toàn trên cơ sở tự nguyện, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không bắt buộc phải thành lập công đoàn.
Tuy nhiên, dù doanh nghiệp có thành lập công đoàn hay không, vẫn có nghĩa vụ đóng kinh phí công đoàn nếu thuộc đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 4 Nghị định 191/2013/NĐ – CP. Cụ thể, kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Tóm lại, doanh nghiệp không bắt buộc phải thành lập công đoàn, nhưng vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đóng kinh phí công đoàn theo quy định pháp luật hiện hành. Dù không phải là điều kiện bắt buộc, việc thành lập tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Công đoàn không chỉ là nơi để người lao động tìm đến khi gặp khó khăn hay vướng mắc, mà còn là cầu nối giúp doanh nghiệp kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động, từ đó xử lý các vấn đề nội bộ một cách linh hoạt, thấu đáo và hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tiếng nói của người lao động.
4. Quy trình thành lập công đoàn cơ sở
Nếu người lao động trong doanh nghiệp có nhu cầu thành lập công đoàn, quy trình này cần được thực hiện đúng quy định để đảm bảo tính pháp lý. Dưới đây là các bước cụ thể để thành lập công đoàn cơ sở theo Điều 13 Điều lệ Công đoàn Việt Nam 2020 và pháp luật Việt Nam hiện hành.
Bước 1: Vận động và tập hợp đoàn viên
Người lao động trong doanh nghiệp cần được vận động để tự nguyện tham gia công đoàn. Theo quy định, phải có ít nhất 5 đoàn viên hoặc người lao động nộp đơn gia nhập Công đoàn Việt Nam. Doanh nghiệp cần tạo điều kiện để công đoàn cấp trên hỗ trợ quá trình này.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và tổ chức đại hội
Ban vận động công đoàn cơ sở lập hồ sơ, bao gồm danh sách đoàn viên, biên bản họp và đề nghị thành lập công đoàn. Đại hội công đoàn được tổ chức để bầu Ban Chấp hành, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc dân chủ và công khai theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.
Bước 3: Nộp hồ sơ cho công đoàn cấp trên
Hồ sơ sau khi hoàn thiện được nộp cho công đoàn cấp trên trực tiếp trong vòng 15 ngày sau đại hội. Công đoàn cấp trên thẩm định hồ sơ, đảm bảo quy trình thành lập đúng quy định và ra quyết định công nhận công đoàn cơ sở.
Bước 4: Công nhận và khắc dấu
Sau khi được công nhận, Ban Chấp hành công đoàn cơ sở làm thủ tục khắc dấu và tổ chức hoạt động theo kế hoạch đã thống nhất. Công đoàn cấp trên tiếp tục hướng dẫn để đảm bảo công đoàn hoạt động hiệu quả, đúng quy định.
Bài viết trên là vấn đề liên quan đến “Doanh nghiệp có bắt buộc thành lập công đoàn hay không?”, John Nguyễn & Các cộng sự xin gửi đến quý bạn đọc/ khách hàng. Nếu như còn những thắc mắc liên quan đến lĩnh vực này thì quý bạn đọc/ khách hàng có thể liên hệ đến John Nguyễn & Các cộng sự (Hotline: 0988 599 854 hoặc email: [email protected]) để có sự tư vấn đầy đủ và chính xác nhất từ các chuyên gia. Đội ngũ luật sư chúng tôi luôn nỗ lực hết mình để mang đến giải pháp pháp lý hiệu quả cho quý khách hàng, vì chúng tôi luôn định hướng “Chất lượng là danh dự”